دموکراسی آموزشی در مدارس و تأثیر آن بر رشد مهارت تفکر انتقادی و اجتماعی دانش‌آموزان دوره متوسطه اول

مقدمه: هدف این مقاله بررسی و مقایسه مؤلفه‌های دموکراسی آموزشی در مدارس غیرانتفاعی و دولتی و تأثیر آن بر مهارت تفکر انتقادی و اجتماعی دانش‌آموزان دوره متوسطه اول بوده است. روش: تحقیق توصیفی از نوع زمینه‌یابی و علی مقایسه‌ای بوده است. جامعه آماری در این تحقیق شامل کلیه معلمان و دانش‌آموزان دوره راهنمایی تحصیلی است که در سال 92ـ1391 در مدارس دخترانه شهر گچساران مشغول بودند. روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای بود که از بین 22 مدرسه دخترانه 2 مدرسه غیرانتفاعی و 2 مدرسه دولتی به تصادف انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفت. ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته مؤلفه‌های دموکراسی آموزشی بود که روایی آن به تأیید 5 نفر از اساتید تعلیم و تربیت رسید و پرسش‌نامه گرایش به تفکر انتقادی ریکتس بود که پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 79/٠ به دست آمد و پرسش‌نامه سوم، پرسش‌نامه مهارت اجتماعی ایندربیتزن و فوستر بود که پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 86/٠ به دست آمد. اطلاعات جمع‌آوری شده از پرسش‌نامه‌ها با استفاده آزمون t تست گروه‌های مستقل، تحلیل واریانس و آزمون تعقیبی توکی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته­ها: نتایج نشان داد که بین مدارس غیر‌انتفاعی و دولتی دوره راهنمایی از لحاظ میزان برخورداری از مؤلفه­های دموکراسی آموزشی تفاوت معنادار وجود داشت و مدارس غیر‌انتفاعی از وضعیت بهتری برخوردار بودند همچنین بین نمره تفکر انتقادی و مهارت اجتماعی دانش‌آموزان مدارس غیرانتفاعی و دولتی تفاوت معنادار بود. نتیجه­گیری: در کل در هر دو مورد نمرات دانش‌آموزان مدارس غیرانتفاعی بهتر بود.